Thời gian gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện hàng loạt video, bài viết chia sẻ rằng: “Từ 01/7/2025, việc cấp Sổ đỏ cho đất giấy tay sẽ rất đơn giản, thủ tục dễ dàng, nộp ở đâu cũng được, chỉ mất vài ngày là có kết quả…”.
Thông tin nghe thật hấp dẫn – thậm chí đến mức một số người dân tin rằng chỉ cần vài tờ giấy, vài chữ ký là có thể hợp thức hóa mảnh đất của mình. Nhưng liệu thực tế có “màu hồng” như vậy không?
Luật mới có thật sự cởi mở với đất giấy tay? – Có, nhưng không dễ
Luật Đất đai 2024, có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, thực sự có một bước tiến lớn: cho phép cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) trong một số trường hợp chuyển nhượng đất bằng giấy tay – tức không có công chứng, không sang tên.
Cụ thể, nếu người dân:
- Đang sử dụng đất ổn định, lâu dài, không có tranh chấp;
- Mảnh đất phù hợp quy hoạch và có nguồn gốc rõ ràng;
- Có thể chứng minh quá trình sử dụng và việc chuyển quyền là có thật (qua giấy tay, xác nhận địa phương, nhân chứng…);
Thì có thể được xem xét cấp Sổ đỏ, dù không có hợp đồng công chứng hay giấy tờ chuyển nhượng hợp pháp như yêu cầu của luật cũ.
Đây là điểm mới mang tính nhân văn, giải quyết thực trạng rất phổ biến ở nông thôn và vùng ven: đất mua bán bằng giấy tay, không đủ điều kiện chuyển nhượng, để lại nhiều vướng mắc kéo dài.
Nhưng thủ tục thực tế thì vẫn… rất cũ và rất rắc rối
Luật mới là một chuyện, còn thủ tục thực tế – từ hồ sơ, đo đạc, kiểm tra – vẫn là một hành trình dài hơi. Và đó là điều mà nhiều người “chém gió” trên mạng bỏ qua.
✳️ Bạn vẫn phải đi đúng nơi có đất để nộp hồ sơ
Không có chuyện “nộp ở đâu cũng được” – hồ sơ phải nộp tại UBND xã hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện nơi có đất.
Nếu nộp nhầm nơi, hồ sơ vẫn bị… chuyển về đúng địa bàn, mất thời gian vô ích.
✳️ Không thể bỏ qua khâu đo đạc, xác minh, giáp ranh
Mảnh đất bạn đang sử dụng phải có bản vẽ hiện trạng (trích đo địa chính) thể hiện rõ diện tích, ranh giới, vị trí thửa đất.
Cơ quan đo đạc phải đến tận nơi, đo bằng máy, lập biên bản giáp ranh với hàng xóm – nếu có tranh chấp là phải dừng lại giải quyết.
Đây là khâu mất thời gian nhất, tùy địa phương có thể kéo dài 1–3 tháng hoặc lâu hơn.
✳️ Phải kiểm tra quy hoạch và bản đồ địa chính
Nếu mảnh đất của bạn nằm trong khu quy hoạch, đất rừng, dính vào hành lang giao thông,… thì không thể cấp sổ.
Cần kiểm tra xem thửa đất có trùng ranh với đất hàng xóm, đất công, hay có người từng đăng ký tên sử dụng trước không.
✳️ Giấy tay chưa chắc được chấp nhận
Không phải cứ có giấy tay là được cấp sổ. Cơ quan chức năng sẽ kiểm tra nguồn gốc sử dụng đất, người đang ở có thật sự là chủ sử dụng hợp pháp không.
Trường hợp đất đã từng được đăng ký tên người khác, bạn cần giải trình và có xác nhận hợp lệ, thậm chí có thể phải mời người bán cũ cùng làm thủ tục.
Cấp Sổ đỏ trong 3 ngày – sự thật hay chiêu trò câu view?
Một số kênh còn nói “Chỉ 3 ngày là có sổ!”. Điều này chỉ đúng trong trường hợp lý tưởng: hồ sơ đã đầy đủ, bản vẽ có sẵn, không tranh chấp, không vướng quy hoạch… và đất đã có trong cơ sở dữ liệu đất đai số hóa.
Trong thực tế:
- Để chuẩn bị được hồ sơ “hợp lệ”, bạn phải đi qua nhiều bước kéo dài hàng tuần đến hàng tháng;
- Và khi nộp, hồ sơ vẫn phải qua các khâu kiểm tra kỹ lưỡng trước khi cán bộ cấp sổ xác nhận đủ điều kiện.
- Nói ngắn gọn: không có chuyện “3 ngày có sổ” nếu bạn mới bắt đầu nộp hồ sơ.
Vậy điều gì là “mới” và điều gì “vẫn cũ”?
| Yếu tố |
Thay đổi từ 01/7/2025 (MỚI) |
Vẫn giữ nguyên (CŨ) |
| Đất giấy tay được cấp sổ |
Có thể được nếu đủ điều kiện thực tế |
Trước đây hầu hết bị từ chối |
| Nơi nộp hồ sơ |
Vẫn phải nộp tại nơi có đất |
Không đổi |
| Thời gian xử lý |
3 ngày chỉ khi hồ sơ đã đầy đủ, đo đạc có sẵn |
Thực tế thường kéo dài |
| Yêu cầu đo đạc, kiểm tra, giáp ranh, quy hoạch |
Không đổi – vẫn bắt buộc |
Là nguyên nhân gây chậm trễ |
| Giấy tay có thể là căn cứ cấp sổ |
Có thể, nếu không tranh chấp, phù hợp quy hoạch |
Trước đây gần như bị loại trừ |
Luật Đất đai 2024 thực sự là một bước tiến, giúp nhiều người dân có cơ hội hợp thức hóa đất đai sau nhiều năm vướng mắc vì giấy tay. Nhưng nếu nghĩ rằng từ 01/7/2025 việc cấp Sổ đỏ là “dễ như ăn kẹo”, thì bạn đang ảo tưởng.
- Thủ tục đất đai vẫn là thủ tục hành chính phức tạp, nhiều cơ quan tham gia, nhiều bước kiểm tra, và cần rất nhiều kiến thức thực tế.
- Nếu bạn đang có nhu cầu làm Sổ đỏ cho đất giấy tay, lời khuyên thực tế là:
- Hãy kiểm tra lại tình trạng quy hoạch, đo đạc, giáp ranh của thửa đất;
- Chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng;
- Đừng ngại tham khảo ý kiến người có kinh nghiệm thực tiễn, đặc biệt là luật sư đất đai hoặc chuyên viên địa chính tại nơi có đất.
